Czym jest pedagogika i jakie są jej subdyscypliny? Jak wyglądają studia pedagogiczne?

Uznaje się, że pedagogika ma swój początek już w starożytności – ale nie jako osobna dyscyplina nauk, a raczej jako gałąź filozofii. Z kolei początki nowożytnej pedagogiki odnotowano w XVII w. – wtedy też czeski pedagog Jan Amos Komeński nakreślił problemy badawcze pedagogiki. Formalnie jednak jako dyscyplina naukowa, pedagogika wyodrębniła się z filozofii dopiero w XIX w. Z kolei w Polsce rozwój pedagogiki wiąże się z ramami instytucjonalnymi – a te powstały dopiero w okresie II RP.

Pedagogika należy do nauk społecznych; zajmuje się nie tylko kwestią wychowania, ale także kształcenia człowieka (na przestrzeni całego jego życia). Można wyróżnić kilka subdyscyplin pedagogiki – od andragogiki (dotyczącej kształcenia, wychowania, samokształcenia i samowychowywania osób dorosłych), przez pedagogikę ogólną aż po peudeutologię (zajmującą się zagadnieniami dotyczącymi samego nauczyciela).

Z kolei za subdyscyplinę pedagogiki ogólnej uważa się pedagogikę specjalną, która obejmuje m.in.:

- edukację i rehabilitację osób z niepełnosprawnością intelektualną (oligofrenopedagogikę),

- surpedagogikę (dotyczącą edukacji osób z zaburzeniami słuchu),

- tyflopedagogikę (dotyczącą edukacji osób z zaburzeniami wzroku),

- pedagogikę leczniczo-terapeutyczną,

- pedagogikę korekcyjną,

- pedagogikę resocjalizacyjną,

- logopedię.

Pedagogika jest zatem rozległą dyscypliną naukową, często niedocenianą przez wiele osób i błędnie utożsamianą np. jedynie z pedagogiką wczesnoszkolną.

Pedagogika jako kierunek studiów często jest utożsamiana z przygotowaniem do zawodu nauczyciela – np. nauczyciela biologii, matematyki czy historii. Tymczasem studenci pedagogiki dowiadują się raczej, jak projektować i realizować działania edukacyjne m.in. dla przedszkolaków czy młodszych uczniów klas szkoły podstawowej. W zależności od wybranej specjalności mogą także np. przygotowywać się do objęcia obowiązków pedagoga wspomagającego czy pedagoga, który umie diagnozować, projektować i realizować działania mające na celu pomoc jednostkom i grupom zagrożonym wykluczeniem społecznym. Warto zwrócić uwagę na fakt, że studia pedagogiczne mogą być zatem mocno zróżnicowane pod względem programu nauczania. Tym samym absolwentów poszczególnych specjalności czekają odmienne perspektywy na rynku pracy. Większość będzie mogła bez przeszkód podjąć zatrudnienie w przedszkolu czy szkole podstawowej, jednak niektórzy dodatkowo znajdą pracę również w specjalistycznych poradniach, ośrodkach wychowawczych czy w świetlicach i domach kultury.

Należy też podkreślić, że na studiach pedagogicznych – zwłaszcza w Dolnośląskiej Szkole Wyższej – duży nacisk jest położony na zdobycie przez studentów umiejętności praktycznych. Studenci uczą się, jak indywidualizować działania edukacyjne, jak diagnozować potrzeby podopiecznych i co robić, by wspomagać ich rozwój. Poznają też metody organizowania pracy z poszczególnymi grupami oraz uczą się wykorzystywania nowoczesnych technologii w pracy edukacyjnej. Dzięki temu absolwenci studiów pedagogicznych w DSW są w pełni przygotowani do podjęcia pracy w wybranych instytucjach.

Pedagogika to kierunek wymagający dużej otwartości i empatii. Osoby, które rozważają studia na tym kierunku powinny przede wszystkim lubić pracę z ludźmi i chcieć wspierać ich rozwój. Praca w zawodzie pedagoga – niezależnie od specjalności – wymaga też ogromu cierpliwości.

Na pedagogice świetnie odnajdą się też przede wszystkim osoby, które doceniają rolę kształcenia i samorozwoju na każdym etapie życia. To także kierunek dla tych, którzy mają ambicję zmienić coś w systemie kształcenia i chcą do każdego podopiecznego podchodzić w sposób indywidualny.