Ile trwa i jak wygląda matura z polskiego?

Egzamin pisemny z języka polskiego na poziomie podstawowym trwa od 2023 r. 240 minut. Arkusz egzaminacyjny składa się obecnie z trzech części. Pierwsza to język polski w użyciu; maturzyści odpowiadają głównie na pytania otwarte, badające ich zdolność czytania ze zrozumieniem, argumentowania czy znajomości zasad poprawnej polszczyzny. Druga część to test historycznoliteracki - badający znajomość lektur obowiązkowych. Ostatnia, trzecia część, to wypracowanie.  

Z kolei egzamin pisemny z języka polskiego na poziomie rozszerzonym trwa 180 minut. Maturzyści zdający wersję rozszerzoną nie muszą rozwiązywać zadań testowych – ich jedynym zadaniem jest napisanie wypracowania na jeden z podanych tematów.  

Jeśli chodzi o maturę ustną z języka polskiego, w 2021 i 2022 r. maturzyści nie musieli przystępować do tego egzaminu – było to jedynie opcjonalne dla osób, które potrzebowały wyniku takiego egzaminu w rekrutacji na studia za granicą. Kolejny rok przyniósł jednak zmiany; do egzaminu maturalnego po raz pierwszy przystąpiły osoby, które ukończyły 8-letnią szkołę podstawową. W 2023 r. maturzyści ponownie musieli zmierzyć się z częścią ustną egzaminu maturalnego z języka polskiego, jednak na zupełnie innych zasadach niż do tej pory. 

Zestawy egzaminacyjne składały się z dwóch zadań. Jedno z nich dotyczyło lektury obowiązkowej (i było to pytanie z tzw. grupy jawnej, czyli listy pytań zamieszczanych przed egzaminem przez CKE; w 2023 r. rząd zdecydował o zmniejszeniu liczby tych pytań z ponad 220 do 120). Drugie pytanie dotyczyło literatury lub innych dzieł sztuki. Część ustna matury z języka polskiego trwała 30 minut; połowę tego czasu maturzysta mógł wykorzystać na przygotowanie się do odpowiedzi. 15 minut przeznaczono na odpowiedzi na pytania i rozmowę z zespołem przedmiotowym. 

Dla wielu osób najważniejsze jest jednak dowiedzenie się, czego muszą się nauczyć, by zdać maturę z języka polskiego.  Zadania na egzaminie maturalnym z języka polskiego (podobnie zresztą jak i z innych przedmiotów) odnoszą się do wymagań ogólnych i szczegółowych ujętych w podstawie programowej dla szkoły ponadgimnazjalnej.  

Osoby, które chcą zapoznać się ze szczegółowymi informacjami dotyczącymi egzaminu maturalnego z języka polskiego (zarówno pisemnego jak i ustnego) powinny sięgnąć po Informator o egzaminie maturalnym z języka polskiego, który publikuje Centralna Komisja Egzaminacyjna. Maturzyści znajdą w informatorze zarówno przykładowe zadania, jak i sposób ich rozwiązania, punktację i schemat oceniania. Dzięki temu mogą również dowiedzieć się, na co egzaminatorzy zwracają szczególną uwagę, jak najlepiej przedstawiać rozwiązania zadań otwartych lub czym kierować się podczas pisania wypracowania. 

Na co maturzyści powinni zwrócić szczególną uwagę podczas przygotowań do matury z języka polskiego? Bez wątpienia przyda się umiejętność analizy tekstów, wyciągania wniosków i ich właściwego formułowania. Oprócz tego warto popracować również nad pisaniem wypracowaniem. W tym przypadku istotne jest nie tylko napisanie wypracowania poprawnego pod względem ortograficznym, interpunkcyjnym i stylistycznym, ale także – wyczerpanie tematu, znajomość określonych faktów czy zachowanie właściwej formy wypracowania.  

Nie da się ukryć, że egzamin maturalny sprawdza również znajomość lektur szkolnych. Z tego względu maturzyści nie powinni zatem lekceważyć obowiązku czytania literatury podanej przez nauczyciela.

Maturzyści, którzy mają jakiekolwiek wątpliwości związane z egzaminem maturalnym z języka polskiego, powinni zwrócić się do swoich nauczycieli z prośbą o wyjaśnienie konkretnych kwestii.